Jak wyglądają badania medycyny pracy w dobie pandemii?
Zgodnie z obowiązującym w Polsce kodeksem pracy, pracodawca ma obowiązek chronić zdrowie i życie zatrudnianych pracowników poprzez zagwarantowanie im bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Do tych działań zalicza się m.in. kierowanie pracowników na profilaktyczne badania lekarskie do lekarzy medycyny pracy. Znów na pracowniku ciąży obowiązek uczestniczenia we wstępnych, okresowych i kontrolnych badań wraz ze stosowaniem się do przekazanych w ich trakcie zaleceń. Badania okresowe należy wykonywać cyklicznie, zgodnie z częstotliwościami przewidzianymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 12 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy. Na skutek pandemii COVID-19 wiele zasad uległo jednak zmianie. Jak obecnie wygląda kwestia badań medycyny pracy? Czy są one konieczne, a jeśli tak – w jaki sposób należy je wykonywać?
Czy mamy obowiązek wykonać badania medycyny pracy w czasie pandemii?
Kwestia badań medycyny pracy w trakcie pandemii została uporządkowana w art. 12a ustawy z 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Według zapisu na czas trwania epidemii zawieszono obowiązek wykonywania okresowych badań lekarskich. Dodatkowo orzeczenia z badań lekarskich, których ważność upłynęła po 7 marca 2020 roku, wciąż zachowują swoją ważność, jednak nie dłużej niż do 180 dni od momentu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego. Należy jednak zaznaczyć, że jeśli jest to wskazane, wciąż można wykonywać tego typu badania. Ustawa dopuszcza nawet, że w przypadku braku dostępu do lekarza medycyny pracy, badania wstępne lub okresowe może wykonać inny specjalista, a następnie wydać na tej podstawie odpowiednie orzeczenie. Badania mogą również zostać zrealizowane za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub innych systemów łączności, jeśli placówka medyczna przewiduje taką możliwość.
Dlaczego nie warto zwlekać z wykonaniem badań?
Zawieszenie wykonywania badań okresowych jest przywilejem i znacznym ułatwieniem dla osób, które z różnych przyczyn nie są w stanie się na nie zgłosić, jednak nie należy traktować tego zapisu jako absolutnego zakazu. Jeśli tylko mamy taką możliwość, powinniśmy jak najczęściej kontrolować stan naszego zdrowia, również poprzez wykonywanie badań profilaktycznych u lekarza medycyny pracy. W sytuacji, gdy lekarz medycyny pracy dostrzeże jakieś niepokojące symptomy i skieruje nas na dodatkowe badania, możemy w porę przeciwdziałać rozwojowi groźnych schorzeń. Warto też wspomnieć, że nie należy odwlekać badań okresowych w czasie, gdyż po zniesieniu stanu epidemii wiele osób będzie chciało jak najszybciej nadrobić zaległości, co spowoduje powstanie ogromnych kolejek do specjalistów. To znów przełoży się na negatywną sytuację w przedsiębiorstwach, ponieważ bez ważnych badań pracownik nie może zostać dopuszczony do wykonywania pracy.